Lidia Zielińska

Lidia Zielińska ur. w 1953 w Poznaniu, w 1979 ukończyła studia kompozytorskie u Andrzeja Koszewskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu; pracowała jako skrzypaczka w orkiestrze Filharmonii Poznańskiej i orkiestrze kameralnej Agnieszki Duczmal.

Uczestniczyła w wakacyjnych kursach kompozytorskich i seminariach w Polsce, Holandii, Francji i Szwajcarii; współpracowała z twórcami sztuk plastycznych, teatru i filmu eksperymentalnego, m. in. z Izabellą Gustkowską, Janem Berdyszakiem, Aleksandrą Korejwo i z "Teatrem Ósmego Dnia". Za utwory muzyczne i multimedialne otrzymała w latach 1978-87 kilkanaście nagród na konkursach w Polsce, Jugosławii, Niemczech, Szwajcarii i Francji (pierwsze nagrody w Belgradzie 1979, Mannheimie 1981, Paryżu 1983). W sezonie 1993/94 uczestniczyła w projekcie EuroMusikTheater, zakończonym premierą Zeitschlingen w Stuttgarcie. W sezonie 1995/96 gościła jako kompozytor-rezydent w ems w Sztokholmie, a w 1997 za zrealizowany tam utwór Jako te białe myszki otrzymała nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Muzyki Elektroakustycznej w Bourges i została guest composer studia gmeb w sezonie 1998/99.

Prowadzi klasę kompozycji w Akademii Muzycznej i pracownię percepcji dświęku w Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu, wykładała także historię muzyki eksperymentalnej w Akademii Muzycznej we Wrocławiu. Wykładała i prowadziła kursy wakacyjne w Polsce, Francji, Holandii, Kanadzie, Mołdawii, Niemczech, Szwajcarii, Szwecji i na Białorusi; prowadziła warsztaty na temat dświęku dla dzieci, dla niepełnosprawnych, dla aktorów, filmowców, muzyków.

W latach 1989-92 była kierownikiem artystycznym festiwalu polskiej muzyki współczesnej "Poznańska Wiosna Muzyczna"; była też jurorem na konkursach kompozytorskich i sztuki multimedialnej, członkiem zarządu ptmw, poznańskiego oddziału zkp. Jest członkiem komisji repertuarowej "Warszawskiej Jesieni", prezesem fundacji "Dom rytmów świata", współzałożycielem wydawnictwa muzycznego "Brevis" i kwartalnika "Monochord".

Ważniejsze kompozycje: Słuchaj, Joe (wg Becketta), monodram na mima, taśmę i orkiestrę (1978), Koncert skrzypcowy (1979), Litania na kwartet smyczkowy (1979), Pożegnanie z Tooropem na orkiestrę (1981), Epitafium pamięci poznańskiego Czerwca 1956 na orkiestrę (1981), Pani Koch (wg Mirona Białoszewskiego), tragifarsa w jednym akcie na głosy solowe, magnetofony kasetowe, zespoły wokalne i instrumentalne (1981), Dwa tańce na smyczki (1981), Traktat na kwartet obojowy (1982), Cascando (do tekstu Becketta) na aktora i podwójny chór mieszany (1983/91), Kołysanka-Gagaku na kontrabas (1984), Sztuczny kult na taśmę magnetofonową, taśmę wideo, neony i obiekty plastyczne (wspólnie z Wojciechem Oleksiakiem, 1985), Sonet o Tatrach dla 4 muzyków (1985), Fikcja na orkiestrę (1986), Glossa na altówkę i skrzypce (1986), Heldenleben. Podsłuchane, podpatrzone na taśmę audio, taśmę wideo i teatr cieni (1986), Tańce polskie według księdza Baki na taśmę (1986), ako, film animowany (wspólnie z Aleksandrą Korejwo, 1986), Pleonazm na obój, skrzypce i orkiestrę smyczkową (1986), Utwór fabularny na saksofon i taśmę (1987), Kalejdoskop-Passacaglia na perkusję, prześrocza i klaszczące dłonie (dla dzieci, 1987), Muzyka konkretna na chór i orkiestrę (1987), Descendent na klawesyn lub fortepian (1988), Kwartet smyczkowy (1988), Huit heures de la vie des femmes, teatr muzyczny na 9 wykonawców (1988), To samo, performans (1988), Muzeum dźwięku, "żywa" instalacja dla dzieci (1988), Mała symfonia atroficzna na orkiestrę (1988), Muzyka na Wielki Tydzień na chór mieszany i perkusję (1988), Musica humana albo Skąd się biorą symfonie, utwór radiowy (1989), Na polu, minispektakl (1990), °akard dla 14 muzyków (1991), Grafika II na 10 instrumentów i live electronics (1991), Fago na fagot, kontrabas i akordeon lub klawiaturę elektroniczną (1992), Short piece na flet i komputer lub taśmę (1992), Głosy, performans (wspólnie z Izabellą Gustkowską, 1992), Muzyka terenów podmokłych z udziałem publiczności dziecięcej, narratora, dyrygenta i taśmy (1993), Zeitschlingen, spektakl dźwiękowy (1994), Venture Unknown, balet (1995), Jednostka togo na chór męski i fortepian (1995), Jako te białe myszki na taśmę (1996), La Vetrata dla młodej orkiestry smyczkowej (wersja jednego z Sześciu utworów na kwartet smyczkowy, 1979; 1996), Expandata na werbel i taśmę (1997), Motetus universalis, instalacja (1997), Ballada o Ballacie na taśmę (1997), Percussionata na 40-60 perkusistów (1998), Znacie, to posłuchajcie..., utwór radiowy wg Lokomotywy Tuwima (1998), Atlas polskich symboli dźwiękowych, utwór radiowy (2000), Zoom na skrzypce i orkiestrę (2000); ponadto muzyka teatralna i filmowa.

Expandata na werbel i taśmę

Expandata na werbel i taśmę powstała w 1997 na zamówienie Mariana Rapczewskiego. Zrealizowana została z dźwięków werbla, kastaniet, wibraslapu, z pomocą samplera Akai S2800, programu Notator na Atari 1040 ste i ProTools na Macintoshu, w Poznaniu i Krakowie.

Założeniem utworu była manipulacja poczuciem czasu u słuchacza. Zawsze fascynowała mnie łatwość, z jaką można wprowadzić w błąd ludzkie oko za pomocą zwykłych sztuczek geometrycznych. W utworze przeprowadzam podobny proces, choć w przeciwnym kierunku. Chodzi o zachowanie - za pomocą i muzycznych, i fizycznych środków - złudzenia jednostajnego pulsu, mimo że obiektywnie puls ten ulega zmianom (1 = 60 mm stopniowo się przyspiesza i już po 3 minutach niepostrzeżenie osiąga prędkość dwukrotnie szybszą - 1 = 120 mm). Przypadkiem, choć niezupełnym, utwór stanowi też etiudę na werbel, instrument - zdawałoby się - powołany do punktualnego odmierzania czasu, na tyle "nieatrakcyjny", że przez prawie 7 minut trwania utworu mógłby pozwolić słuchaczowi zachować obiektywne poczucie czasu.