Olga Neuwirth

Olga Neuwirth ur. w 1968 w Grazu (Austria); 1985-86 studiowała teorię muzyki i kompozycję w konserwatorium w San Francisco (u Elinor Armer) oraz malarstwo i film w Art College w tym samym mieście. 1987-93 kontynuowała studia w zakresie kompozycji w wiedeńskiej Hochschule für Musik und Darstellende Kunst u Ericha Urbannera (dyplom i praca magisterska o roli muzyki K. Pendereckiego w filmie Alaina Resnais "L'amour ą mort") oraz w Instytucie Elektroakustycznym u Dietera Kaufmanna i Wilhelma Zobla. W 1993-94 studiowała u Tristana Muraila w Paryżu, odbyła studia w dziedzinie informatyki w Ircam.

Wśród postaci, które wywarły, wedle słów kompozytorki, szczególny wpływ na kształtowanie się jej osobowości twórczej, są także Adriana Hölszky i Luigi Nono.

W 1994 była członkinią jury monachijskiego Biennale operowego, uczestniczyła też w Międzynarodowych Wakacyjnych Kursach Nowej Muzyki Darmstadcie. W 1996 była stypendystką daad w Berlinie. W tym samym roku jej kompozycja Lonicera Caprifolium znalazła się na liście utworów rekomendowanych przez Międzynarodową Trybunę Kompozytorów. W 1998 na festiwalu w Salzburgu poświęcono jej twórczości dwa koncerty z cyklu "Next Generation". W 1999 otrzymała nagrodę-stypendium Międzynarodowych Wakacyjnych Kursów Nowej Muzyki, monachijskiej Fundacji Ernsta von Siemensa oraz "Hindemith-Preis" festiwalu w Szlezwiku-Holsztynie.

Ważniejsze kompozycje: Der Wald - ein tönendes Fastfoodgericht, mini-opera wg tekstu Elfriede Jelinek (1989-90), Körperliche Veränderungen, teatr muzyczny na 8 śpiewaków, orkiestrę i live-electronics wg słuchowiska Elfrieda Jelinek (1990-91), Cthulhu - Ludium. Vor der Dunkelheit na orkiestrę (1991-92), !?dialogues suffisants!? - Hommage ą Hitchcock na wiolonczelę, perkusję i 9 wideomonitorów (1991-92), Lonicera Caprifolium na zespół instrumentalny i taśmę (1993), Jardin désert na flet, klarnet, saksofon, puzon, taśmę, elektronikę i wideo (1993-94), Spleen na klarnet basowy (1994), Sans Soleil, krzywe zwierciadło na fale Martenota, orkiestrę i live electronics (1994), Five Daily Miniatures do tekstów Gertrudy Stein na kontratenor, klarnet basowy, fortepian preparowany, skrzypce i wiolonczelę (1994), Vexierbilder na flet, klarnet, saksofon, puzon i ircam-Workstation (II wersja utworu Jardin désert; 1993/94), Vampyrotheone na trzy zespoły instrumentalne z trzema solistami (1994-95), Akroate Hadal na kwartet smyczkowy (1995), ?risonanze? na violę d'amore (1995/96), Pallas/Construction na trzech perkusistów i live electronics (1996), Elfi und Andi do tekstu Elfriede Jelinek, na recytatora, 4 solistów i taśmę (1997), Nova Mob do tekstu Williama S. Burroughsa, na 6 głosów żeńskich i 6 magnetofonów kasetowych (1997), Ondate na kwartet saksofonowy (1997), Ondate II na 2 klarnety basowe (1998), Bählamms Fest, teatr muzyczny w 13 obrazach wg sztuki Leonory Carrington (1996/99), ...morphologische Fragmente... wg Wolfganga von Goethego na sopran, klarnet, skrzypce, wiolonczelę, fortepian i perkusję (1999), Incidendo/Fluido na fortepian (2000), anaptysix na orkiestrę (2000), Der Tod und das Mädchen II, muzyka baletowa na taśmę, do tekstu Elfriede Jelinek (2000).

Ondate

Utwór jest próbą odczytania fali. Ondate znaczy po włosku "plusk fali" albo "fala przybrzeżna". Zainspirowała mnie Wenecja, gdzie fale często przemieszczają się bardzo szybko, dobijają do brzegu i cofają się, rozpryskują się lub znikają; była to czysto wizualna inspiracja. Muzyka naśladuje więc ruch wody; fale pojawiają się w pewnej odległości, rosną, zmieniają formę i kolor, piętrzą się, docierają do brzegu i cofają pod prąd. Przez chwilę pozostaje piana, która wkrótce wchłania się i przykrywa ją woda. Ten proces wciąż się powtarza - ze zmiennym natężeniem, w różnych miejscach. Czasem nagle zauważa się, że fale znikły, pozostał tylko połysk wilgotnego nabrzeża lub uliczki. Homogeniczne brzmienie kwartetu saksofonowego podtrzymuje wyobrażenie topografii zwierciadeł.