Pär Lindgren

Pär Lindgren urodził się w 1952 w Gothenburgu. Studiował kompozycję u Gunnara Buchta i Larsa-Gunnara Bodina w Królewskiej Akademii Muzycznej w Sztokholmie, gdzie jest wykładowcą od 1980. W 1988 mianowany został profesorem kompozycji.

Początkowo zainteresowania Lindgrena skupiały się na muzyce elektronicznej (Electric Music, tryptyk The Room, The Second Room i Houdinism). Z czasem coraz więcej uwagi poświęcał jednak muzyce instrumentalnej. Spoglądając na jego dorobek twórczy jako całość widzimy, że jest on podzielony na grupy, których spoiwem jest wspólny pozamuzyczny temat. I tak pewna liczba utworów oparta jest na formach wizualnych (np. Fragments of a circle inspirowane są rysunkami Leonarda da Vinci). W innej grupie utworów inspiracją twórczą jest muzyka etniczna, m. in. arabska. Należy do tej kategorii Oaijé, utwór, który cieszy się znacznym zainteresowaniem międzynarodowym (liczne wykonania na festiwalach międzynarodowych, pierwsza lokata na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów w Paryżu w 1996 r). Trzecią grupę tworzą utwory inspirowane naturą, której elementy nie są przywoływane w sposób opisowy, lecz w postaci abstrakcyjnych modeli. Lindgren pisze najchętniej na orkiestrę lub duże zespoły, a jego muzykę można scharakteryzować jako dociekania w dziedzinie materii, "ciała" dźwięku.

Kompozytor otrzymał dwukrotnie Nagrodę Muzyczną Christa Johnsona - w 1987 za Shadowes that in Darknesse Dwell, a w 1996 za Oaijé.

Ważniejsze utwory: Odypasse na flet, obój, klarnet, róg i fagot (1976), Electric Music, muzyka elektroniczna (1977-1978), Arabesques of Decay na flet, obój, klarnet, perkusję, gitarę i harfę (1978), Det andra rummet (The other room), muzyka elektroniczna (1980), Öppningar (Openings), utwór intermedialny (1981), Den förstenade na sopran i taśmę (1981), Brutet ackord. Variation nr 2 na 14 instrumentów smyczkowych (1982), Shadowes that in Darknesse Dwell na sopran i orkiestrę kameralną (1982-1983), West-East, muzyka elektroniczna (1983), Houdinism, muzyka elektroniczna (1984), Bowijaw na orkiestrę smyczkową (1984), Syntetics, muzyka elektroniczna (1985), Metamorphose na perkusję solo (1985), Meander, koncert na perkusję i orkiestrę (1985-1988), Mimesis na fortepian preparowany i taśmę (1986-1987), Fragments of a circle na orkiestrę (1989-1991), Guggi-Guggi na puzon i taśmę (1990-91), Oaijé.Lines & figurations na orkiestrę (1992-1993), Two for Three na perkusję solo (1993), Woodpecker's chant na perkusję solo (1994), Howling, muzyka elektroniczna (1994), Beep-Ooh na klarnet i perkusję solo (1995), Sea cuts na zespół smyczkowy i dwie perkusje (1995), Islands na puzon i orkiestrę (1997), Winding threads - recursive invention na fortepian (1998), Passaggio - La visione del pittore - Genesi dell'armonia n. 2 na orkiestrę (1999)

Oaijé

Utwór orkiestrowy Oaijé napisany został w latach 1992-93 dla Orkiestry Symfonicznej Radia Szwedzkiego na zamówienie Rikskonserter.

W kompozycji tej po raz kolejny spotykamy charakterystyczną dla orkiestrowej muzyki Lindgrena właściwość: grupy instrumentów wprawiane są w ruch blokami, potem nagle cichną, znowu pędzą do przodu i znowu milkną... Technika wariacji (ujętych w ramy procesów harmonicznych) i figuracje nadają muzyce charakter dziwnie wizualny. Lindgren wielokrotnie już sięgał do muzyki etnicznej. Odniesienia do niej widoczne są m.in. w Metamorphoses na perkusję, w Bowijaw na smyczki - opartym na sekwencji wydłużonych w czasie, sukcesywnych przekształceń afrykańskiego motywu - oraz w koncercie perkusyjnym Meander (1988). W Oaijé Lindgren wykorzystał kilkutaktowy motyw afrykański oraz elementy arabskiej ornamentyki. W ostatecznej postaci utwór jest jednak bardzo odległy od obu tych idei: metoda twórcza Lindgrena polega m.in. na analizie spektralnej i bezpośrednie związki z muzyką etniczną schodzą na daleki plan.

W Oaijé, powstałym w okresie, kiedy zainteresowanie Lindgrena skupiało się na wzbogaceniu języka rytmicznego, ten element jest szczególnie wyeksponowany, aczkolwiek tym razem na gruncie w miarę tradycyjnej orkiestry symfonicznej (bez trąbek, z którymi, zdaniem kompozytora, wiązałoby się niebezpieczeństwo wrażenia "nazbyt wypolerowanej powierzchni"). Punktem wyjścia jest tutaj materiał rytmiczno-harmoniczny afrykańskiej sanza, jak również nagrania muzyki arabskiej; wszystko to poddane jest w toku utworu transformacjom. Kompozycja należy wprawdzie do grupy inspirowanej muzyką etniczną, nie oferuje jednak taniej egzotyki, ani też nie mówi o sobie: jestem tylko utworem do słuchania.

Prawykonaniem kompozycji 20 marca 1993 r. w Sztokholmie, w ramach Festiwalu Nowej Muzyki, dyrygował Esa-Pekka Salonen i jemu została partytura dedykowana.

Curt Carlsson