A R T Y Ś C I     


Roman Haubenstock-Ramati

Roman Haubenstock-Ramati ur. w 1919 w Krakowie. Jednym z jego nauczycieli był Artur Malawski, który w latach 1934-37 uczył go teorii muzyki i gry na skrzypcach, a także podstaw kompozycji; w 1937 pierwsze utwory 18-letniego kompozytora zostały wykonane na specjalnym koncercie w Krakowie.

Po ucieczce z rodziną we wrześniu 1939 do Lwowa Haubenstock-Ramati podjął studia u Józefa Kofflera. Aresztowany w 1941 przez władze sowieckie, później amnestionowany, dotarł z armią Andersa, jako muzyk wojskowy, przez Iran do Palestyny. W 1947 powrócił do rodzinnego Krakowa, gdzie pozostał do 1950, biorąc aktywny udział w życiu muzycznym (współredagował "Ruch Muzyczny", był kierownikiem redakcji muzycznej krakowskiej rozgłośni Polskiego Radia). Po wyjeździe z Polski osiadł w Tel-Awiwie, gdzie kierował utworzoną przez siebie (na zlecenie rządu Izraela) Państwową Biblioteką Muzyczną. Od 1954 wykładał w Tel-Awiwie kompozycję.

Prawykonanie Recitativo ed aria na Donaueschinger Musiktage w 1955 przyniosło Haubenstockowi pierwszy poważny sukces kompozytorski. W 1957 opuścił Izrael; przez kilka miesięcy studiował muzykę konkretną i elektroniczną w paryskim studiu Pierre'a Schaeffera, potem osiadł w Wiedniu. W 1959 w Donaueschingen zorganizował pierwszą wystawę grafiki muzycznej. Do 1971 był lektorem i konsultantem Universal Edition, zaś w latach 1973-89 profesorem wiedeńskiej Hochschule für Musik und Darstellende Kunst. Wykładał też gościnnie w uczelniach i na kursach mistrzowskich na całym świecie, m. in. w Darmstadcie, Bilthoven, Buenos Aires, Tel-Awiwie, San Francisco. Zmarł w 1994.

Ważniejsze kompozycje: Bénédictions/Blessings na sopran i 9 instrumentów (1951; nowa wersja 1960), Concerto für Cembalo und Orchester (Recitativo ed aria) (1954; nowa wersja 1978), Les Symphonies de timbres na orkiestrę (1957), Chants et prismes na orkiestrę (1957), Petite musique du nuit na orkiestrę (1958), Credentials or "Think, Think Lucky" na głos (sprechgesang) i ośmiu instrumentalistów (1960), Mobile for Shakespeare na głos i sześciu instrumentalistów (1960), Vermutungen über ein dunkles Haus na trzy orkiestry (1962/63), Amerika, opera w 2 częściach wg Franza Kafki (1962/64; nowa wersja 1992), Comédie, anty-opera w 1 akcie wg Samuela Becketta (1967), Tableau I, II, III na orkiestrę (1967, 1970, 1971), Symphonie "K" na orkiestrę (1967), Multiple I, II, III na zestawy kameralne ad lib. (1969, 1970,1970), Concerto per archi na orkiestrę smyczkową (1975), II Kwartet smyczkowy (1977), Symphonien na orkiestrę (1977), Polyphonien na 1-4 orkiestry (1978), Nocturnes I, II, III na orkiestrę (1981, 1982, 1985), Mirrors/Miroirs I, II, III, mobile na 16, 8, 6 fortepianów (1984), Imaginaire na orkiestrę (1986-87), Beaubourg musique na orkiestrę kameralną (1988), Cathédrale I na harfę (1988), Cathédrale II, mobil na 2-16 harf (1988), Invocations na orkiestrę kameralną (1990), Equilibre na zespół kameralny (1993); także grafika muzyczna, muzyka na taśmę.

Enchaîné

Enchaîné. Tytuł odzwierciedla charakter formy, organizacji czasu, a także notacji dzieła. "Enchaîné" - jak zamknięty łańcuch. Pojedynczy, homofoniczny, "melodyczny" przebieg stanowi materiał wszystkich czterech głosów; transponowany, brzmi za każdym razem inaczej. (...)