A R T Y Ś C I     


Kiyoshi Furukawa

Kiyoshi Furukawa ur. w 1959, mieszka w Tokio. Studiował kompozycję u Yoshiro Irino (1974-1979), u Isanga Yuna w Akademii Sztuk w Berlinie (1979-1984) i u György Ligetiego w Akademii Muzycznej i Teatralnej w Hamburgu (1984-1988). Od 1984 zajmuje się mediami elektronicznymi, m. in. na zaproszenie Centrum Muzyki Komputerowej Uniwersytetu Stanforda oraz w Instytucie Muzyki i Akustyki zkm w Karlsruhe.

W 1992 założył Music Media Lab Hamburg (mml). Od 1992 jest profesorem w Narodowym Uniwersytecie Sztuk Pięknych i Muzyki w Tokio. Dzięki stosowaniu teorii chaosu, interaktywności oraz stałemu rozwijaniu związków muzyki z grafika komputerową i animacją wykroczył daleko poza klasyczne kierunki w muzyce elektronicznej.

Furukawa wyróżniony był następującymi nagrodami: "Ensemblia" w Mönchengladbach (1983), I nagroda w konkursie kompozytorskim Nordbüro w Hamburgu (1987), nagroda Gema-Stiftung, Berlin (1988), nagroda "Prisma" za sztukę komputerową Hamburgische Kulturstiftung (1990), stypendium Siemensa (1992), I nagroda za muzykę komputerową do wideo w Brunszwiku (1993), Nagroda Muzyczna Radia Północnoniemieckiego (ndr) w Hamburgu (1994).

Multi-media i utwory audiowizualne: Alice in fraktaler Landschaft - interaktywna instalacja audwiowizualna (1990), Dressed in... na midi-fortepian, grafikę i muzyczny system komputerowy (1992), Swim Swan na klarnet i interaktywny system audiowizualny (1992/93), Untouchable Painting na tancerza i interaktywny system audiowizualny (przy współpracy Arthura Schmidta, grafika komputerowa, 1994), Die Gabe des Lapis lazuli na głos i interaktywny system audiowizualny (1995), Da Vinci na dwa Disklaviery, instalacja interaktywna (1996), La Nouvelle Bouddhiste na altówkę i Disklavier, cd-scratching i grafikę komputerową (1996), Den ungeboren Göttern, opera mutimedialna (przy współpracy z Robertem Darrollem, grafika komputerowa, 1995-1997), muzyka do filmów eksperymentalnych Roberta Darrolla: memb (1992), Stone Lion (1990), Moes Field (1996).

Muzyka elektroniczna: Situatio, taśma/Syncklavier II (1982), Walking II, taśma/Syncklavier II (1984), Walking III, taśma/Syncklavier II (1985), Mrs M. and her geographisation, taśma/Syncklavier II (1986), Franklin's Kate na muzyczny system komputerowy (1986), qqqqq, Carl/Vax/Music (1988), Mandala or Spinozist's City, Common-Lisp-Music (1991), Szenen, csound (1995).

Muzyka elektroniczna na żywo: niewidoczna rześba (invisible sculpture) na muzyczny system komputerowy (1987), Sonnet na sopran, keyboard, skrzypce i muzyczny system komputerowy (1987), Antonio na sopran i muzyczny system komputerowy (1988), a manner of dressing I na midi-fortepian (1988), Splendent Meridian II na muzyczny system komputerowy i midi-fortepian (1989), 12 Formen na midi-fortepian (1995).

Utwory kameralne: I Kwartet smyczkowy (1980), II Kwartet smyczkowy (1982), Muzyka na flet i fortepian (1982), Muzyka na 2 fortepiany (1983), Itinerant Mr. Shepard na fortepian (1985), Splendent Meridian I na organy i fortepian (1990), Bekleidung na sopran, flet, skrzypce i 2 fortepiany (1991), For Viola and Piano (1993), Lucretiusis Pleasure na skrzypce, klarnet i fortepian (1994).

Utwory na orkiestrę: hen-yo (1982), invisible sculpture (1994).

Small Fish

Interaktywna instalacja (cd-rom) Small Fish opiera się na wykorzystaniu konfiguracji, ruchu i kolizji symboli graficznych, obiektów i obrazów umieszczonych na ekranie komputera - w celu generowania w czasie realnym struktur melodycznych, harmonicznych i rytmicznych. Interakcja użytkownika z instalacją jest analogiczna do grania na instrumencie muzycznym. Instalacja składa się z 15 części, z których każdą charakteryzuje inne podejście do kształtowania muzyki i interakcji z obiektami na ekranie. Można by ją nazwać "partyturą interaktywną" lub "interaktywnym graficznym instrumentem muzycznym". Na początku XX w. ktoś taki, jak Wasyli Kandinski uznałby ją być może za spełnienie jednego ze swych marzeń.

Small Fish - "mała rybka" - powstała we współpracy Kiyoshi Furukawy (kompozytor), Masaki Fujihaty (artysta medialny) oraz Wolfganga Müncha (programista Lingo) przy wsparciu Instytutu Mediów Wizualnych oraz Instytutu Muzyki i Akustyki w Centrum Sztuki i Technologii Medialnych w Karlsruhe. Wersja na cd-rom-ie jest dostępna w powszechnej sprzedaży.

Tytuły części ułożyły się autorom w następującą historyjkę:
"Podczas gdy Papuga i żyrafa bawiły się w Ogrodzie w Lesie, Mała Rybka grała Zaczarowaną Melodię. W pewnej chwili krzyknęła: 'Honk', uniosła głowę i wtedy na niebie ujrzała Mechaniczne Konstelacje Planet, obracające się jak w bajce. Przypominało to również Molekularny Taniec, a może Muzykę, zgodnie z teorią Termodynamiki. Jak to wszystko wyjaśnić?"

Niektóre małe rybki, dopóki nie urosną, poruszają się w ławicach przypominających kształtem jedną wielką rybę. Do takiej ławicy nie śmie podpłynąć żaden drapieżca. Kiedy rybki dojrzeją, zaczynają pływać własnymi drogami, nie potrzebują ochrony ani żadnych zwodniczych form. Wiele artystycznych zastosowań technologii cyfrowej można porównać do takich małych rybek. W porównaniu do innych mediów - malarskiego pędzla, kamienia, instrumentu smyczkowego - są wciąż jeszcze niedorosłe. Ich doświadczenia są zaledwie kilkudziesięcioletnie, a więc znikome w porównaniu z gromadzonymi przez stulecia czy tysiąclecia. Kryją się więc za wielkimi słowami ("ławicami") typu "multimedia", "interaktywny", "networking" i tak sobie płyną. I myślą, że ich łuski powinny błyszczeć i mienić się różnymi barwami tak samo jak łuski ryb o wiele większych. Tyle tylko, że nie wiadomo, czy ktokolwiek w ogóle widział tę dużą rybę, którą imitują.

W cd-rom-ie Small Fish (Mała rybka) jest tylko to, co widać i słychać. Tylko suma czyichś doświadczeń i nic więcej: żadnych skomplikowanych struktur 3-d , żadnych przestrzeni nawigacji, żadnej rzeczywistości, która chce być bardziej wirtualna od tego, co nam może przynieść wyobraźnia. A jednak małe rybki mogą być takie a nie inne tylko dzięki rzeczywistości cyfrowej, dzięki niej mogą też (dziwne, jak na rybkę) produkować dźwięki. Tak naprawdę one w ogóle nie przypominają żadnych rybek. Kiedy im się dobrze przyjrzeć i posłuchać z bliska, staje się jasne, że pojęcie dźwięku i jego interrelacji było pierwsze, a obrazy - lub formy optyczne oraz ruchy - zostały stworzone później, w korelacji do dźwięków.

Kiyoshi Furukawa powziął pomysł tego cd-rom-u w okresie pracy w Instytucie Muzyki i Akustyki ZKM. W swych wcześniejszych utworach intermedialnych wprawdzie sam projektował i programował zarówno grafikę, jak elementy muzyczne, jednak w skomplikowanej kompozycji teatralnej De ungeborenen Göttern (Nie narodzonym bogom, 1997) współpracował z artystą wizualnym Robertem Darrollem, przy czym obaj artyści mieli oparcie w specjalistach z Instytutu Mediów Wizualnych i Instytutu Muzyki i Akustyki zkm.

Pracując nad Małą rybką Furukawa zaprojektował najpierw i zaprogramował pewną liczbę szkiców graficznych dla algorytmów muzycznych, poprzez które wskazał, w jaki sposób muzyka i obraz mają się pokrywać, jakie są przewidziane relacje między czasem wizualnym a muzycznym, jak grający może wpływać na dźwięki poprzez ekran. Po pewnym czasie Furukawa nawiązał współpracę z przebywającym w Instytucie Mediów Wizualnych zkm Masaki Fujihatą. Idee, formy, kolory i dźwięki, algorytmy, parametry, jakimi dysponują artyści, i możliwości interwencji, jakimi dysponuje wykonawca, poddane zostały dyskusji, przetworzeniom i modyfikacjom: muzyka i image weszły w dialog równolegle z dialogiem twórców. Zespół programistów uzupełniali Takaumi Furuhashi i Wolfgang Münch z Instytutu Mediów Wizualnych zkm.

Johannes Goebel

 

Zentrum für Kunst- und Medientechnologie - Centrum Sztuki i Technologii Medialnej - które gromadzi artystów, ekspertów, urządzenia, studia i (co nie mniej ważne) fundusze - jest bez wątpienia jednym z niewielu ośrodków, w których można znaleźć zachętę i gotowość współpracy przy tego rodzaju koprodukcjach. Przy Małej rybce wszystko dokonało się pod jednym dachem - od początkowej idei po finalny produkt. I to bez żadnej dużej ryby, kłapiącej wirtualnymi szczękami 3-d.
Opracowanie i produkcja cd-rom-u były możliwe dzięki hojnemu wsparciu finansowemu fundacji Pro Musica Viva.

Johannes Goebel,
dyrektor Instytutu Muzyki i Akustyki ZKM